ИНФОРМАЦИИ И ПРИЈАВА ЗА НАУК
Пред 14 години
петок, 31 декември 2010 г.
четврток, 9 декември 2010 г.
ФОРМАТИВНО И СУМАТИВНО ОЦЕНУВАЊЕ
Тие што се занимаваат со проблематиката на оценувањето на учениците знаат дека суштината на оценувањето е формативното оценување. Неговото влијание врз подобрување на наставата и учењето (или обратно) е многу посилно од влијанието на сумативното оценување. Дури се вели: “Оценките се само нуспродукт на процесот на оценување, можно е учење и без нив.“ Некои ќе се сложат со ова, некои не (особено оние што ги користат оценките за мотивирање на учениците).
Но, како и да е, и оние што се убедени дека доброто формативно оценување е суштина на процесот на оценување во нашиот систем се соочуваат со сериозни тешкотии кога треба да ја изведат сумативната оценка.За помалку упатените формативно оценување е оценувањето во текот на учењето и суштина му е да се даде повратна информација на ученикот што ќе му помогне да напредува кон поставените цели и од друга страна ќе му помогне на наставнинот да ја прилагоди наставата, такашто таа ќе му даде соодветна подршка на ученикот во учењето. Во што е проблемот? Во државата недостигаат добро емпириски засновани описи на различни нивоа постигања по наставни предмети, за кои лесно ќе може да “врзат“ оценките. Во програмите има очекувани исходи, но тие се уште еднаш пречистен опис на она што се очекува како резултат од поучувањето. Од минатата година има и критериуми за оценки, во кои по определен начин треба да се сместат реалните постигања на очекуваните исходи. Проблемот е што нема никакви емпириски докази колку тие се реални (превисоки? прениски?). Има реакции дека се тешко употребливи.
Затоа наставниците (во подобар случај училиштата) си имаат свои критериуми според кои си оценуваат. Како резултат на тоа оценките на учениците дадени од различни наставници се речиси неспоредливи. Не ги земам тука предвид подлегнувањата на притисоци, попуштања, оценки дадени како казна за недисциплина и сл., туку само оние оценки за кои самиот наставник смета дека се реални.
Оваа состојба, особено ако се има предвид настојувањето за објективно оценување (што е крајно легитимно, но не и одделни начини како што се обидува тоа да се обезбеди), ја наметнува потребата повторно системски да се навратиме на определување на нивоа на постигања за одделни оценки, во различни предмети, со цел наставниците со мирна совест да ги преточат информациите што ги имаат за постигањата на учениците во оценки, а сите ние, од родители до инспектори да не се сомневаме во реалноста на оценките.
Но, како и да е, и оние што се убедени дека доброто формативно оценување е суштина на процесот на оценување во нашиот систем се соочуваат со сериозни тешкотии кога треба да ја изведат сумативната оценка.За помалку упатените формативно оценување е оценувањето во текот на учењето и суштина му е да се даде повратна информација на ученикот што ќе му помогне да напредува кон поставените цели и од друга страна ќе му помогне на наставнинот да ја прилагоди наставата, такашто таа ќе му даде соодветна подршка на ученикот во учењето. Во што е проблемот? Во државата недостигаат добро емпириски засновани описи на различни нивоа постигања по наставни предмети, за кои лесно ќе може да “врзат“ оценките. Во програмите има очекувани исходи, но тие се уште еднаш пречистен опис на она што се очекува како резултат од поучувањето. Од минатата година има и критериуми за оценки, во кои по определен начин треба да се сместат реалните постигања на очекуваните исходи. Проблемот е што нема никакви емпириски докази колку тие се реални (превисоки? прениски?). Има реакции дека се тешко употребливи.
Затоа наставниците (во подобар случај училиштата) си имаат свои критериуми според кои си оценуваат. Како резултат на тоа оценките на учениците дадени од различни наставници се речиси неспоредливи. Не ги земам тука предвид подлегнувањата на притисоци, попуштања, оценки дадени како казна за недисциплина и сл., туку само оние оценки за кои самиот наставник смета дека се реални.
Оваа состојба, особено ако се има предвид настојувањето за објективно оценување (што е крајно легитимно, но не и одделни начини како што се обидува тоа да се обезбеди), ја наметнува потребата повторно системски да се навратиме на определување на нивоа на постигања за одделни оценки, во различни предмети, со цел наставниците со мирна совест да ги преточат информациите што ги имаат за постигањата на учениците во оценки, а сите ние, од родители до инспектори да не се сомневаме во реалноста на оценките.
понеделник, 22 ноември 2010 г.
ИМАМЕ ШТО ДА (ПО)КАЖЕМЕ ЗА ОЦЕНУВАЊЕТО
Извесно време не пишував ништо на блогов, малку затоа сто немав време, малку затоа што немав инспирација. Не сакав да бидам инспирирана од нешта кои се негативни.
Сакам да напишам за две убави работи што се случуваа(т).
Пред 15-тина дена со група наставници бев повикана на воведна конференција за Проектот за основно образование на Косово, што туку што започнува. За полесно да ги испланираат активностите, ние требаше да презентираме што и како работиме во Проектот за основно образование во Македонија и, се разбира, што сме постигнале. Бев горда како наставниците ја презентираа сопствената пракса, која, се разбира, вклучува и квалитетно оценување. Прикажаа модерна, инспиративна настава и покажаа дека им е јасно што сакаат нивните ученици да постигнат и како ја организираат наставата за тие да стигнат до поставените цели. Тоа што го прикажаа можеше да биде урнек на добра настава каде и да е, а не само пред луѓето за образование од Косово и претставниците на меѓународната заедница, кои навистина беа бројни. Убаво беше да си од Македонија.
Другата убава работа се подготвува од сега, а ќе се случи во мај. Се работи за конференцијата Оценување за учење во 21 век.
Зошто конференција? Стручна конференција правиме кога имаме критична маса на професионалци кои имаат што да презентираат и умеат да го направат тоа. Претходниве четири години, сметам, дека се направија значителни промени во оценувањето, со поместување на фокусот во оценувањето од ставање оценки кон поддршка на учениците во учењето. Многу наставници, како што колегата Сатки Исмаили кажа во Приштина, се различни наставници од оние што беа пред 4 години. Тие го сменија начинот на оценување, имаат докази за тоа какво оценување повеќе придонесува за учењето на учениците, а какво не помага многу. Тие ја истражуваа својата пракса и имаат што да споделат со другите. Имаат што да споделат за оценувањето и директорите и стручните работници. Затоа сметам дека сега е вистинско време за стручна конференција за оценувањето.
Ако ви е инспирација, ќе ви кажам дека воведи излагачи ќе бидат д-р Пол Блек (Paul Black) од Велика Британија и д-р Јосе Нојонс (Jose Nojons) од Холандија. Тие што се интересираат за оценувањето знаат кои се тие.
Задолжително отворете ја веб страната на ПЕП и во делот за оценување информирајте се за конференцијата. И бидете дел од неа.
Сакам да напишам за две убави работи што се случуваа(т).
Пред 15-тина дена со група наставници бев повикана на воведна конференција за Проектот за основно образование на Косово, што туку што започнува. За полесно да ги испланираат активностите, ние требаше да презентираме што и како работиме во Проектот за основно образование во Македонија и, се разбира, што сме постигнале. Бев горда како наставниците ја презентираа сопствената пракса, која, се разбира, вклучува и квалитетно оценување. Прикажаа модерна, инспиративна настава и покажаа дека им е јасно што сакаат нивните ученици да постигнат и како ја организираат наставата за тие да стигнат до поставените цели. Тоа што го прикажаа можеше да биде урнек на добра настава каде и да е, а не само пред луѓето за образование од Косово и претставниците на меѓународната заедница, кои навистина беа бројни. Убаво беше да си од Македонија.
Другата убава работа се подготвува од сега, а ќе се случи во мај. Се работи за конференцијата Оценување за учење во 21 век.
Зошто конференција? Стручна конференција правиме кога имаме критична маса на професионалци кои имаат што да презентираат и умеат да го направат тоа. Претходниве четири години, сметам, дека се направија значителни промени во оценувањето, со поместување на фокусот во оценувањето од ставање оценки кон поддршка на учениците во учењето. Многу наставници, како што колегата Сатки Исмаили кажа во Приштина, се различни наставници од оние што беа пред 4 години. Тие го сменија начинот на оценување, имаат докази за тоа какво оценување повеќе придонесува за учењето на учениците, а какво не помага многу. Тие ја истражуваа својата пракса и имаат што да споделат со другите. Имаат што да споделат за оценувањето и директорите и стручните работници. Затоа сметам дека сега е вистинско време за стручна конференција за оценувањето.
Ако ви е инспирација, ќе ви кажам дека воведи излагачи ќе бидат д-р Пол Блек (Paul Black) од Велика Британија и д-р Јосе Нојонс (Jose Nojons) од Холандија. Тие што се интересираат за оценувањето знаат кои се тие.
Задолжително отворете ја веб страната на ПЕП и во делот за оценување информирајте се за конференцијата. И бидете дел од неа.
сабота, 9 октомври 2010 г.
ЗА ЕЛЕКТРОНСКИОТ ДНЕВНИК
Одговорите на анкетата за електронскиот дневник ме поттикнаа да се вклучам во дискусијата. Гледам мислењата се поделени. Општините што воведуваат електронски дневник на големо го рекламираат како решение на проблемите со оценувањето. Настрана, тоа што барем половина од семејствата немаат интернет пристап (според некои последни анкети што деновиве ги прочитав во весник). Во наредниот период сигурно е дека состојбите со интернет пристапот брзо ќе се подобруваат.
Нема сомнение дека родителите треба да бидат информирани за оценките на нивните деца. Најдобро би било кога тие со децата би воспоставиле таков однос детето само да им каже и објасни каква оценка добило, зошто е тоа така и што понатаму. Не ми се допаѓа електронскиот дневник да биде начин на шпиунирање на нашите деца. Демек, тие ги кријат оценките од родителите, а електронскиот дневник е “шпионката“ низ која родителите ќе ѕирнат и ќе ја откријат лагата. И што потоа? Што ќе направи родителот на детето на кое не му верува? Најверојатно ќе го искара. И како тоа ќе му помогне на детето подобро да учи и да постигне резултат што за последица ќе има подобра оценка. Дали тоа ќе биде поттик родителот да дојде во училиште или кога ја знае оценката нема што да доаѓа во училиште (освен ако нема намера да бара интервенција за оценката да се поправи).
Да ја разгледаме и другата група родители и деца. Децата им ги кажуваат на родителите оценките, кои главно се добри, родителите проверуваат во електронскиот дневник дека детето не лажело. И тој родител, особено ако е зафатен, а сите сме, нели, многу зафатени, не чувствува потреба да контактира со наставниците. Дали и училиштето се чувствува “пораат“ ако што помалку родители доаѓаат во училиште? Дали и на родителите на тие деца не им се потребни и други информации за нивното дете што може да ги добие само од наставниците? Дали и тие деца не може да бидат уште подобри, а наставниците може да им дадат совет на родителите за идниот развој на детето?
Знам дека има обиди електронските дневници да овозможуваат и посуштествена комуникација меѓу училиштето (е-мејлови, дискусиони групи, блогови, анкети ...). Не знам како е тоа во пракса. Би било интересно доколку се разменат искуствата. Сигурно ќе биде корисно ако училиштата направат истражувања на промените што настануваат во комуницирањето со родителите, учењето и однесувањето на учениците откако е воведен електронскиот дневник. Тоа ќе помогне и за подобрување на електронскиот дневник и за градење нови стратегии за комуницирање со родителите и давање поддршка на учењето на децата.
Нема сомнение дека родителите треба да бидат информирани за оценките на нивните деца. Најдобро би било кога тие со децата би воспоставиле таков однос детето само да им каже и објасни каква оценка добило, зошто е тоа така и што понатаму. Не ми се допаѓа електронскиот дневник да биде начин на шпиунирање на нашите деца. Демек, тие ги кријат оценките од родителите, а електронскиот дневник е “шпионката“ низ која родителите ќе ѕирнат и ќе ја откријат лагата. И што потоа? Што ќе направи родителот на детето на кое не му верува? Најверојатно ќе го искара. И како тоа ќе му помогне на детето подобро да учи и да постигне резултат што за последица ќе има подобра оценка. Дали тоа ќе биде поттик родителот да дојде во училиште или кога ја знае оценката нема што да доаѓа во училиште (освен ако нема намера да бара интервенција за оценката да се поправи).
Да ја разгледаме и другата група родители и деца. Децата им ги кажуваат на родителите оценките, кои главно се добри, родителите проверуваат во електронскиот дневник дека детето не лажело. И тој родител, особено ако е зафатен, а сите сме, нели, многу зафатени, не чувствува потреба да контактира со наставниците. Дали и училиштето се чувствува “пораат“ ако што помалку родители доаѓаат во училиште? Дали и на родителите на тие деца не им се потребни и други информации за нивното дете што може да ги добие само од наставниците? Дали и тие деца не може да бидат уште подобри, а наставниците може да им дадат совет на родителите за идниот развој на детето?
Знам дека има обиди електронските дневници да овозможуваат и посуштествена комуникација меѓу училиштето (е-мејлови, дискусиони групи, блогови, анкети ...). Не знам како е тоа во пракса. Би било интересно доколку се разменат искуствата. Сигурно ќе биде корисно ако училиштата направат истражувања на промените што настануваат во комуницирањето со родителите, учењето и однесувањето на учениците откако е воведен електронскиот дневник. Тоа ќе помогне и за подобрување на електронскиот дневник и за градење нови стратегии за комуницирање со родителите и давање поддршка на учењето на децата.
среда, 1 септември 2010 г.
НОВА УЧЕБНА ГОДИНА ! СУПЕР!
На сите поврзани со образованието им посакувам успешна учебна година.
На наставниците и учениците со задоволство да одат во училиште и да се радуваат на успесите.
Горица
На наставниците и учениците со задоволство да одат во училиште и да се радуваат на успесите.
Горица
петок, 13 август 2010 г.
ЈОВО НА НОВО ИЛИ СО ЗАДОВОЛСТВО ПО НОВО
Како што пишував минатиот пат за крајот на годината, сега е време за почетокот на новата година (нели таа нас ни почнува во септември, но со децата, а со колегите веќе на 16-ти август). Како се чувствувате кога размислувате за новата учебна година?
Има наставници што се чувствуваат како децата од одделенска настава: мислат да си облечат нешто ново што си го купиле летово, ги листаат учебниците за оваа година (ако се нови) или се потсетуваат што можат убаво да направат оваа година, а не им успеало лани, се радуваат што ќе се сретнат со колегите и колешките.
Има други наставници што си мислат: Леле пак ли истите нервози со ученици што не учат, со родители што бараат оценки, со директорот на кого за ништо не му е гајле, па уште и инспекторатот “измислува“ некакви си оценувања на наставниците.
Работите може да изгледаат и вакви и онакви, како чашата со вода: полупразна или полуполна.
Оние од првата група сите ги сакаат повеќе (затоа што се подотерани, насмеани, подготвени за убав разговор), а и тие самите си се чувствуваат полни со енергија. А зошто секој од нас на почетокот на новата година не тргне на работа со добра воља да соработува со колегите и да ја иницира таа соработка, да внесе новини во наставата (па нели сите бевме на куп семинари?) за нам, а не само на учениците да ни биде поинтересно. Ако нештата ни се интересни, помотивирано сме да ги работиме и така имаме и подобри резултати. тогаш ќе имаме и помалку ученици што не учат и со родителите полесно ќе излеземе на крај (може и нив да ги вклучиме во некои активности) и директорот и инспекторите ништо не ни можат ако си ја работиме добро работата. Можат на пример да не пофалат.
Јас одвај го чекам почетокот на наставната година повторно заедно да работиме.
Успешен почеток.
Горица
П.С.
Бев разочарана што на минатиот текст за објективноста на оценувањето немаше коментари. Дали молчењето значи согласување?
Има наставници што се чувствуваат како децата од одделенска настава: мислат да си облечат нешто ново што си го купиле летово, ги листаат учебниците за оваа година (ако се нови) или се потсетуваат што можат убаво да направат оваа година, а не им успеало лани, се радуваат што ќе се сретнат со колегите и колешките.
Има други наставници што си мислат: Леле пак ли истите нервози со ученици што не учат, со родители што бараат оценки, со директорот на кого за ништо не му е гајле, па уште и инспекторатот “измислува“ некакви си оценувања на наставниците.
Работите може да изгледаат и вакви и онакви, како чашата со вода: полупразна или полуполна.
Оние од првата група сите ги сакаат повеќе (затоа што се подотерани, насмеани, подготвени за убав разговор), а и тие самите си се чувствуваат полни со енергија. А зошто секој од нас на почетокот на новата година не тргне на работа со добра воља да соработува со колегите и да ја иницира таа соработка, да внесе новини во наставата (па нели сите бевме на куп семинари?) за нам, а не само на учениците да ни биде поинтересно. Ако нештата ни се интересни, помотивирано сме да ги работиме и така имаме и подобри резултати. тогаш ќе имаме и помалку ученици што не учат и со родителите полесно ќе излеземе на крај (може и нив да ги вклучиме во некои активности) и директорот и инспекторите ништо не ни можат ако си ја работиме добро работата. Можат на пример да не пофалат.
Јас одвај го чекам почетокот на наставната година повторно заедно да работиме.
Успешен почеток.
Горица
П.С.
Бев разочарана што на минатиот текст за објективноста на оценувањето немаше коментари. Дали молчењето значи согласување?
четврток, 8 јули 2010 г.
SUMA SUMARUM 0:0
За нас во образованието крај на годината не е во декември туку во јуни. Тогаш ги сумираме резултатите. Така и јас правам сега. И заклучокот ми е како во насловот. Значи има многу убави работи што се случуваат во училиштата, а се поврзани со оценувањето, а многу работи си остануваат по старо. И анкетата во врска со објективноста на оценувањето кажува такво нешто.
Сега со вас сакам да споделам две работи: една добра и една лоша. Прво ќе ви ја кажам добрата (за да не се откажете од читањето, па да не стигнете до неа).
ДОБРАТА РАБОТА Е:
Отворете ја www.e-pedagog.com Колегите што ја креирале не чекаат некој да им каже како и што да работат. Тие внесуваат квалитативни промени и сакаат несебично да ги споделат со други. Да им се придружиме.
ЛОША РАБОТА Е ШТО МНОГУ РАБОТИ НЕ СЕ МЕНУВААТ.
Го споделувам со вас писмото што деновиве го добив од еден од нашите обучувач и (со негова согласност) го ставам на блогов. Ме разочараа две работи: (1) Зошто училиштето не прави доволно на крајот на годината да нема деца што треба да повторуваат и (2) Кога не направило доволно во текот на годината зошто го прави на крајот ова што се случува не само во подолу опишаниот случај, туку и во многу други училишта.
“ Почитувани.
Сега со вас сакам да споделам две работи: една добра и една лоша. Прво ќе ви ја кажам добрата (за да не се откажете од читањето, па да не стигнете до неа).
ДОБРАТА РАБОТА Е:
Отворете ја www.e-pedagog.com Колегите што ја креирале не чекаат некој да им каже како и што да работат. Тие внесуваат квалитативни промени и сакаат несебично да ги споделат со други. Да им се придружиме.
ЛОША РАБОТА Е ШТО МНОГУ РАБОТИ НЕ СЕ МЕНУВААТ.
Го споделувам со вас писмото што деновиве го добив од еден од нашите обучувач и (со негова согласност) го ставам на блогов. Ме разочараа две работи: (1) Зошто училиштето не прави доволно на крајот на годината да нема деца што треба да повторуваат и (2) Кога не направило доволно во текот на годината зошто го прави на крајот ова што се случува не само во подолу опишаниот случај, туку и во многу други училишта.
“ Почитувани.
Бидејќи вие двете сте главните авторитети кои во изминатите неколку години ме мотивираа да го работам она што го работев, ви го пишувам ова писмо (во прилог) со цел да сте запознаени со какви ситуации се среќаваме ние обучувачите во секојдневниот живот.
КАЈ ОТИДЕ СВЕТОВ?!
Да, токму ова го рекол еден наш преродбеник пред многу години. Јас всушност не сум знаел што сака да каже, но пред неколку дена дознав и многу се разочарав.
Се случи тоа на наставничкиот совет во училиштето во кое сум на платен список. Такви гафови не изустиле ни нашите ,,квази,, политичари во своите најдобри времиња.
Случај 1. Ученик во 7одд. со многу единици во текот на целата година. Ништо невообичаено, најверојатно ќе го повторува одделението. Но, види чудо. Се јавува за збор неговиот одделенски раководител и изнесува ,,непобитни,, факти поради кои ученикот треба да оди понатаму. Вели наставничката, тој ученик бил на систематски преглед и таму се покажал многу добро т.е. бил уреден, чист и здрав и токму поради тоа (и само заради тоа) трој треба да помине! Оооо, ЗЕМЈО ОТВОРИ СЕ (си велам) и се приклучувам на општо настанатата смеа и добро расположение во наставничката канцеларија. А, чек листите? А, проектите? А, есеите? А, ИКТ? А, моите непреспиени ноќи во подготвување на семинари и нагледни часови? Да не Ве задржувам, веројатно погодувате.Ученикот помина!
Случај 2. Два дена пред советот доаѓа мајката на ученик со многу едници. Одделенскиот раководител ја советува во наредната учебна година да го префрли во друго училиште, бидејќи овде и онака ретко доаѓаше. На заминување ја замолува да биде во контакт со него, а таа му одговара дека ќе разговара вечер со мажот ú дали да помине или да повторува! А, наставниците? А, стручните служби? А, училишните тимови? А, советот?
Совет како совет, си помина, а помина и ученикот!
Случај 3. Ученик кој до пред два дена имаше десетина единици сега му останале само три. Одделенскиот раководител инсистира тој ученик да не повторува, туку да се упати на продолжителна настава: ,, Јас би го оставила по мојот предмет на продолжителна настава, ама не можам бидејќи веќе му ја поправив единицата!!!,,
Ја гледам така со прстот во уста и си мислам ,, Време е да побарам друга работа,,. Се надевам дека ќе ми помогнете во мојата намера. Било што, само подалеку од овде.
П.С. И третиот ученик помина!“
Што велите да формираме една заедница за фер оценување, која ќе споделува само добри примери?
ВИ ПОСАКУВАМ НА СИТЕ УБАВ ЛЕТЕН ОДМОР!
четврток, 6 мај 2010 г.
Како влијаат обуките во Проектот за основно образование на сумативните оценки
Во текот на обуките за формативно оценување и за етичкиот кодекс во оценувањето учесниците се согласуваат дека поквалитетното формативно оценување, не само што придонесува за подобро учење на учениците, туку може да го олесни и сумативното оценување.
Имено:
Имено:
- наставниците прибираат повеќе докази за напредокот и постигањата на учениците;
- се воспоставуваат усогласени критериуми за оценување;
- учениците се вклучени во самооценување и взаемно оценување и имаат подобар увид во своите и постигањата на соучениците;
- родителите се подобро информирани и
- сите го прифатиле етичкиот кодекс во оценувањето.
четврток, 22 април 2010 г.
ЗА ЕКСТЕРНИТЕ ОЦЕНУВАЊА - ПОВТОРНО
Неодамна, на 29-ти и 30-ти март, во Скопје, се одржа регионална конференција насловена Од екстерни оценувања до политики. Беа презентирани искуства од европски земји и земји од поранешна Југославија со екстерните оценувања. Ако треба накусо да се извлече поента од презентираното и дискусиите за мене тоа би било:
(1) Екстерни оценувања постојат во поголемиот број Европски земји.
(2) Тие можат да помогнат образовните политики да се креираат врз основа на систематски прибрани податоци.
(3) Не може еден вид екстерно оценување да се користи и за оценување на учениците, и за обезбедување доволно податоци за квалитетот и образовниот систем и за отчетност на училиштата за нивната работа.
(4) Фактот што оценувањето е екстерно само по себе не значи дека навистина ја мери постигнатоста на образовните цели.
Сакам малку да се осврнам на ова последново. Има тенденција, тестирањето, само затоа што овозможува објективно оценување (нели има клуч за одговори што тоа го овозможува) да се смета за супериорен начин на оценување. Затоа кај некои наставници најважни се резултатите на тестовите. А кога ќе се видат задачите на тестот се отвора прашањето што всушност тие проверуваат. Колкав број и кои наставни цели ги мерат.
Слично е и со тестовите што државата (сака да) ги користи за различни цели. Не може со тест што се решава 1 училишен час (значи има 30-тина задачи) да се измери колку ученикот ги постигнал наставните цели по определен предмет, особено ако целите се однесуваат и на практична оспособеност и други знаења и умеења кои е тешко да се проверат со тест од типот молив хартија. Е, ако со тестот не се гарантира дека се измерени (речиси) сите цели што ученикот требало да ги постигне (односно репрезентативен примерок на тие цели) , тогаш и неговата употреба треба да биде ограничена. Тоа значи дека тестот не може да биде единствено мерило на постигањата. Знам, ќе речете па никој не се залага за тоа. Да, ама ако, на пример, тестот се промовира во главно (или дури единствено) мерило за објективноста на оценувањето што го вршат наставниците или за отчетност на училиштето е тука сме заборавиле на ограничувањата што тестовите ги имаат.
Да нема забуни. Јас сум голем заговорник за различни видови објективни тестирања и екстерни оценувања. Само сакам да потсетам уште еднаш дека изготвувањето на добри тестови е високо стручна работа. Исто така и поставувањето на стандарди за постигања врз основа на резултатите од тестирањата. Ова не треба да се заборава кога се одлучува за какви било екстерни (а и интерни) тестирања.
И да не заборавиме само добро формативно оценување придонесува за подобри постигања. Тоа што екстерно ги мериме постигањата нема само по себе да ги покачи. Ја знаете онаа: “Прасето нема да го угоиме со тоа што ќе го мериме, потребно е да ги храниме“.
(1) Екстерни оценувања постојат во поголемиот број Европски земји.
(2) Тие можат да помогнат образовните политики да се креираат врз основа на систематски прибрани податоци.
(3) Не може еден вид екстерно оценување да се користи и за оценување на учениците, и за обезбедување доволно податоци за квалитетот и образовниот систем и за отчетност на училиштата за нивната работа.
(4) Фактот што оценувањето е екстерно само по себе не значи дека навистина ја мери постигнатоста на образовните цели.
Сакам малку да се осврнам на ова последново. Има тенденција, тестирањето, само затоа што овозможува објективно оценување (нели има клуч за одговори што тоа го овозможува) да се смета за супериорен начин на оценување. Затоа кај некои наставници најважни се резултатите на тестовите. А кога ќе се видат задачите на тестот се отвора прашањето што всушност тие проверуваат. Колкав број и кои наставни цели ги мерат.
Слично е и со тестовите што државата (сака да) ги користи за различни цели. Не може со тест што се решава 1 училишен час (значи има 30-тина задачи) да се измери колку ученикот ги постигнал наставните цели по определен предмет, особено ако целите се однесуваат и на практична оспособеност и други знаења и умеења кои е тешко да се проверат со тест од типот молив хартија. Е, ако со тестот не се гарантира дека се измерени (речиси) сите цели што ученикот требало да ги постигне (односно репрезентативен примерок на тие цели) , тогаш и неговата употреба треба да биде ограничена. Тоа значи дека тестот не може да биде единствено мерило на постигањата. Знам, ќе речете па никој не се залага за тоа. Да, ама ако, на пример, тестот се промовира во главно (или дури единствено) мерило за објективноста на оценувањето што го вршат наставниците или за отчетност на училиштето е тука сме заборавиле на ограничувањата што тестовите ги имаат.
Да нема забуни. Јас сум голем заговорник за различни видови објективни тестирања и екстерни оценувања. Само сакам да потсетам уште еднаш дека изготвувањето на добри тестови е високо стручна работа. Исто така и поставувањето на стандарди за постигања врз основа на резултатите од тестирањата. Ова не треба да се заборава кога се одлучува за какви било екстерни (а и интерни) тестирања.
И да не заборавиме само добро формативно оценување придонесува за подобри постигања. Тоа што екстерно ги мериме постигањата нема само по себе да ги покачи. Ја знаете онаа: “Прасето нема да го угоиме со тоа што ќе го мериме, потребно е да ги храниме“.
петок, 19 март 2010 г.
НАСТАВНИЦИТЕ КАКО ИСТРАЖУВАЧИ
Кога бев ученичка, за разлика од многу девојчиња, не сакав да бидам учителка. Таа работа ми се чиниеше еднолична. Секоја година, се исти работи да им се предаваат на децата. Сакав да бидам истражувач. Стално да откривам нешто ново.
Многу години подоцна, кога почнав да работам на истражувања во образованието ги поврзав двете работи. И сфатив дека наставникот, всушност, има огромни можности за истражување. Секој час е мало истражување за тоа дали применетиот приод во наставата довел до планираните резултати. Ако не, зошто? Што треба да се направи следниот пат за да се биде поуспешен? Ако сте амбициозен наставник, тогаш може своите истражувања да ги проширите на подолг период, на специфични прашања од областа на ефективните методи на учење, па на одржување работна атмосфера, па на мотивирање на учениците, па на формирање ставови (воспитување) ... Бескрај на можности.
Ви изгледа нереално? Некој може би мисли: “Не можам и да реализирам настава и да истражувам“. Имам докази дека тие две нешта можат убаво да се поврзат.
За да добијат сертификати повеќе од 300 наставници изготвија студии на случај од областа на оценувањето. Најголемиот број од нив се вистински мали (а некои и пообемни) акциски истражувања. Испробани се разни методи на оценување, проверено е (квантитативно или квалитативно) колку тие успешно функционирале (им помагале на учениците да научат повеќе) и наставниците извлекле заклучоци за тоа што би требало да прават понатаму. Тие сознанија може да им помогнат и на други колеги да ја подобрат својата работа во оценувањето на учениците.
Од друга страна, тие, генерално, се и мал научен придонес за ефективноста на испробаните методи на оценување. Кога минатата пролет бев на еден меѓународен собир за оценување во Словенија и презентирав што и како во Македонија работиме на унапредување на оценувањето, на крајот реков дека немаме докази за тоа какви се ефектите од тоа. После излагањето Пол Блек, познат автор во областа на оценувањето, ме праша како тоа да немаме докази. Едноставно немавме истражувања. А тој во своето излагање наведуваше докази за ефективноста на одделни приоди во оценувањето низ примери на училишта и наставници што ги примениле. Така беше пред една година. Сега, кога ќе ги систематизирам истражувањата на нашите наставници, и јас би имала многу докази.
Кога веќе пишувам на оваа тема сакам да се осврнам и на оние наставници кои често велат: “Кажете ни како. Советниците од Бирото велат едно, едни проекти друго, ние сме учеле нешто трето, стварно не знаеме што да правиме.“ А јас наставникот го гледам како професионалец кој учи од сите, ги знае учениците, се познава себе си, знае што сака да постигне (што неговите ученици треба да научат) и има храброст да проба што најдобро функционира. А кога веќе тоа го прави, зошто да не го следи систематски, документира и презентира. И ете ти наставник-истражувач.
Многу години подоцна, кога почнав да работам на истражувања во образованието ги поврзав двете работи. И сфатив дека наставникот, всушност, има огромни можности за истражување. Секој час е мало истражување за тоа дали применетиот приод во наставата довел до планираните резултати. Ако не, зошто? Што треба да се направи следниот пат за да се биде поуспешен? Ако сте амбициозен наставник, тогаш може своите истражувања да ги проширите на подолг период, на специфични прашања од областа на ефективните методи на учење, па на одржување работна атмосфера, па на мотивирање на учениците, па на формирање ставови (воспитување) ... Бескрај на можности.
Ви изгледа нереално? Некој може би мисли: “Не можам и да реализирам настава и да истражувам“. Имам докази дека тие две нешта можат убаво да се поврзат.
За да добијат сертификати повеќе од 300 наставници изготвија студии на случај од областа на оценувањето. Најголемиот број од нив се вистински мали (а некои и пообемни) акциски истражувања. Испробани се разни методи на оценување, проверено е (квантитативно или квалитативно) колку тие успешно функционирале (им помагале на учениците да научат повеќе) и наставниците извлекле заклучоци за тоа што би требало да прават понатаму. Тие сознанија може да им помогнат и на други колеги да ја подобрат својата работа во оценувањето на учениците.
Од друга страна, тие, генерално, се и мал научен придонес за ефективноста на испробаните методи на оценување. Кога минатата пролет бев на еден меѓународен собир за оценување во Словенија и презентирав што и како во Македонија работиме на унапредување на оценувањето, на крајот реков дека немаме докази за тоа какви се ефектите од тоа. После излагањето Пол Блек, познат автор во областа на оценувањето, ме праша како тоа да немаме докази. Едноставно немавме истражувања. А тој во своето излагање наведуваше докази за ефективноста на одделни приоди во оценувањето низ примери на училишта и наставници што ги примениле. Така беше пред една година. Сега, кога ќе ги систематизирам истражувањата на нашите наставници, и јас би имала многу докази.
Кога веќе пишувам на оваа тема сакам да се осврнам и на оние наставници кои често велат: “Кажете ни како. Советниците од Бирото велат едно, едни проекти друго, ние сме учеле нешто трето, стварно не знаеме што да правиме.“ А јас наставникот го гледам како професионалец кој учи од сите, ги знае учениците, се познава себе си, знае што сака да постигне (што неговите ученици треба да научат) и има храброст да проба што најдобро функционира. А кога веќе тоа го прави, зошто да не го следи систематски, документира и презентира. И ете ти наставник-истражувач.
сабота, 16 јануари 2010 г.
КОРИСТЕЊЕ НА ТЕСТОВИТЕ НА ЗНАЕЊЕ
Има многу поводи за размислување (и пишување) за користењето на тестовите на знаења при оценувањето на учениците. Еве неколку:
(1) Податоците од евалуацијата во Проектот за основно образование укажаа на опаѓање на користењето на различните методи на формативно оценување на крајот на минатата учебна година, на сметка на оценувањето на учениците со тестови (за тие подобро да се подготват за најавеното екстерно тестирање);
(2)Реакциите на родителите и на учениците и на крајот на ова полугодие дека на постигањата на тестовите им се дава преголемо значење во полугодишните оценки;
(3) Моето повторно навраќање на резултатите на меѓународните оценувања (ТИМСС, ПИРЛС, ПИСА) и уште една потврда за нивното големо влијание на реформските /иновативните зафати во образованието во многу земји во светот (за жал многу малку кај нас);
(4)Исклучително позитивните реакции на учесниците на семинарот: Изготвување на тестови на знаења, кои сметаа дека им е неопходно знаење за да прават подобри тестови.
Јас сум една од големите поборнички на употреба на тестовите во оценувањето на сите нивоа (за оценување во училиштата, за мерење на постигањата на државно ниво, за меѓународни мерења на постигањата на учениците), но уште поголема поборничка на спротиставување на злоупотреба на тестовите на пр. неквалитетни тестови да се третираат како добро мерило на знаењата, да се користат за оценка на објективноста на оценувањето од страна на наставниците и сл. Ми падна на памет споредбата дека тестот е како лекот: многу е корисен ако се користи за вистинска намена, а многу штетен ако е лош и или ако се користи за она за што не е наменет.
Значи: Тестови ДА, но добри и за вистински цели.
Е тука е проблемот. Многу е тешко да се направи добар тест (како и добар лек). Тоа бара знаење и практика, кои малкумина кај нас ги имаат. На некои ни недостасуваат знаења за тоа како се прават добри тестови, а на други ни недостасува практика во изготвувањето на тестови. И се разбира знаење за тоа каков тест за која намена може да се користи. Како и за повеќето работи знаењата (и практиката) не се стекнуваат ни лесно, ни брзо.
Нешто што би можело да помогне е : Тие што знаат нека прават тестови и нека ги споделуваат со другите. Првиот чекор во таа насока го има направено Државниот испитен центар ставајќи ги на web страната ослободените тест задачи од тестирањата што Центарот ги има спроведено. Набрзо и Проектот за основно образование во Алатки ќе ги става тест задачите што ќе ги изготвуваат наставници што поминаа обуки за изготвување тест задачи.
Од семинарот за изготвување тестови
А какви се тестовите што се користе во нашите училишта? Запишете го вашето мислење во анкетата или напишете коментар.
Ви посакувам успешен почеток на второто полугодие.
Горица
(1) Податоците од евалуацијата во Проектот за основно образование укажаа на опаѓање на користењето на различните методи на формативно оценување на крајот на минатата учебна година, на сметка на оценувањето на учениците со тестови (за тие подобро да се подготват за најавеното екстерно тестирање);
(2)Реакциите на родителите и на учениците и на крајот на ова полугодие дека на постигањата на тестовите им се дава преголемо значење во полугодишните оценки;
(3) Моето повторно навраќање на резултатите на меѓународните оценувања (ТИМСС, ПИРЛС, ПИСА) и уште една потврда за нивното големо влијание на реформските /иновативните зафати во образованието во многу земји во светот (за жал многу малку кај нас);
(4)Исклучително позитивните реакции на учесниците на семинарот: Изготвување на тестови на знаења, кои сметаа дека им е неопходно знаење за да прават подобри тестови.
Јас сум една од големите поборнички на употреба на тестовите во оценувањето на сите нивоа (за оценување во училиштата, за мерење на постигањата на државно ниво, за меѓународни мерења на постигањата на учениците), но уште поголема поборничка на спротиставување на злоупотреба на тестовите на пр. неквалитетни тестови да се третираат како добро мерило на знаењата, да се користат за оценка на објективноста на оценувањето од страна на наставниците и сл. Ми падна на памет споредбата дека тестот е како лекот: многу е корисен ако се користи за вистинска намена, а многу штетен ако е лош и или ако се користи за она за што не е наменет.
Значи: Тестови ДА, но добри и за вистински цели.
Е тука е проблемот. Многу е тешко да се направи добар тест (како и добар лек). Тоа бара знаење и практика, кои малкумина кај нас ги имаат. На некои ни недостасуваат знаења за тоа како се прават добри тестови, а на други ни недостасува практика во изготвувањето на тестови. И се разбира знаење за тоа каков тест за која намена може да се користи. Како и за повеќето работи знаењата (и практиката) не се стекнуваат ни лесно, ни брзо.
Нешто што би можело да помогне е : Тие што знаат нека прават тестови и нека ги споделуваат со другите. Првиот чекор во таа насока го има направено Државниот испитен центар ставајќи ги на web страната ослободените тест задачи од тестирањата што Центарот ги има спроведено. Набрзо и Проектот за основно образование во Алатки ќе ги става тест задачите што ќе ги изготвуваат наставници што поминаа обуки за изготвување тест задачи.
Од семинарот за изготвување тестовиА какви се тестовите што се користе во нашите училишта? Запишете го вашето мислење во анкетата или напишете коментар.
Ви посакувам успешен почеток на второто полугодие.
Горица
понеделник, 4 јануари 2010 г.
МНОГУ УСПЕХ ВО НОВАТА ГОДИНА
На сите посетители на блогов ви посакувам Новата година да ви биде поуспешна од претходнава. И наставниците и учениците и родителите да бидат позадоволни едни од други. За тоа да се случи потребно е секој да го даде својот мал (или уште подобро поголем) придонес.
А јас посакувам да сте поприсутни на блогов, повеќе да комуницираме. Секако од тоа нема никој да има зијан, а може некој да има и полза.
Се надевам дека набрзо компјутерите во училиштата и интернетот ќе функционираат и наставниците ќе можат непречено електронски да комуницираат.
Една наша неодамнешна мала анкета покажа дека во многу училишта нема доволно компјутери во функција или нема интернет и на наставниците не им се достапни сите благодети што тој ги дава.
И убав зимски распуст за време на кој ќе има нешто време за порелаксирана стручна размена на искуства (за оценувањето се разбира) и за малку одмор.
Попатно, како сте задоволни со оценувањето и полугодишниот успех?
А јас посакувам да сте поприсутни на блогов, повеќе да комуницираме. Секако од тоа нема никој да има зијан, а може некој да има и полза.
Се надевам дека набрзо компјутерите во училиштата и интернетот ќе функционираат и наставниците ќе можат непречено електронски да комуницираат.
Една наша неодамнешна мала анкета покажа дека во многу училишта нема доволно компјутери во функција или нема интернет и на наставниците не им се достапни сите благодети што тој ги дава.
И убав зимски распуст за време на кој ќе има нешто време за порелаксирана стручна размена на искуства (за оценувањето се разбира) и за малку одмор.
Попатно, како сте задоволни со оценувањето и полугодишниот успех?
Претплати се на:
Објави (Atom)
Објави
